مرگ حفصه در شعبان
تتمّه ی شعبان
1 ـ مرگ حفصه
در ماه شعبان سال 45 هـ حفصه از دنیا رفت و مروان بر جنازه ی او نماز خواند. (1)
حفصه دختر عُمَر بن خطّاب، ابتدا زوجه ی خنیس بن عبد الله بود. بعد از آن که خنیس وفات کرد عُمَر او را به عقد پیامبر صلّی الله علیه و آله در آورد. او با اخلاق و رفتار خود پیامبر صلّی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام را می آزرد، به حدّی که پیامبر صلّی الله علیه و آله او را طلاق داد و با اصرار بعضی رجوع فرمود. (2)
در جنگ جَمَل خواست که با عایشه حرکت کند، ولی برادرش عبد الله بن عُمَر مانع گردید. امّا هنگامی که لشکر امیر المومنین علیه السلام به منزل ذی قار رسیدند عایشه نامه ای به این مضمون برای حفصه نوشت :
«خبر زیادی لشکر ما به علی بن ابی طالب علیه السلام رسیده است و او از ترس در ذی قار اقامت کرده است و از این جنگ جان سالم به در نخواهد بُرد …».
چون نامه به دست حفصه رسید کنیزان و مغنیه ها را جمع کرد و آنان دایره ها می نواختند و اشعاری می خواندند که در آنها امیر المومنین علیه السلام را به بدی یاد می کردند و زن های بنی امیّه جمع شدند و شادی می کردند.
خبر به امّ کلثوم علیها السلام که رسید با عدّه ای از بانوان به صورت ناشناس وارد مجلس شدند و ناگهان صورت ها را باز کردند. حفصه خجالت کشید و امّ کلثوم علیها السلام آیه ای که مربوط به زن های حضرت نوح و لوط علیهما السلام بود ـ که نافرمانی آن دو پیامبر را نمودند و درباره ی حفصه و عایشه نازل شده بود ـ بر حفصه قرائت کرد (3) و فرمود :
«اگر تو و عایشه امروز برای خواری پدر من امیر المومنین علیه السلام به یکدیگر کمک می کنید، این کار شما تازگی ندارد چرا که همین معامله را با جدّم پیامبر صلّی الله علیه و آله کردید».
حفصه چون دید رسوا شده است نامه ی عایشه را پاره کرد و از ام کلثوم علیها السلام خواست که بیشتر از این او را رسوا نکند. (4)
? منابع :
1. المستدرک علی الصحیحین : ج 4 ، ص 15. و … .
2. عین العبرة : ص 41. و … .
3. سوره تحریم : آیه ی 10 : «ضَرَبَ اللهُ مَثَلاً لِلَّذِينَ كَفَرُوا اِمْرَأَةَ نُوحٍ وَ امْرَأَةَ لُوطٍ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ اللهِ شَيْئاً وَ قِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ».
4. الکائفة فی ابطال توبة الخاطئة (شیخ مفید) : ص 16. و … .
